Monthly Archives

juni 2020

Blog 57: Werknemersparticipatie, deel 1

By | Blog, Non bancaire financieringsvormen, Werknemersparticipatie en comunity finance

Dit is deel 1 van 4 blogs over werknemersparticipatie. In deze reeks bespreken wij de kenmerken, de werking en de voor- en nadelen van een werknemersparticipatie.

Deel 1: Wat is een werknemersparticipatie en welke vormen zijn er
Deel 2: Motieven voor en kenmerken van een werknemersparticipatie
Deel 3: Het invoeren van een werknemersparticipatie
Deel 4: Community finance

Inleiding

Werknemersparticipatie (WNP) is een instrument waardoor medewerkers van een bedrijf kunnen deelnemen in (certificaten van) de aandelen van hun werkgever. De medewerkers participeren daadwerkelijk in het kapitaal en worden op deze manier mede-eigenaar. Dit versterkt de betrokkenheid, waardoor werknemers langer aan de onderneming gebonden en verbonden worden. Wellicht rijst de vraag of werknemersparticipatie geschikt is voor het MKB. Dat is het zeker. Werknemersparticipatie is zelfs bij uitstek geschikt voor MKB-bedrijven. Het instrument kan al bij een beperkt aantal medewerkers worden toegepast, zelfs bij minder dan 10 werknemers. Als direct financieringsinstrument heeft werknemersparticipatie een beperkte werking: het gaat meestal om relatief kleine bedragen. Maar financieringstechnisch werkt de werknemersparticipatie ook indirect. Doordat werknemers deel nemen in het kapitaal van het bedrijf kan het eigen vermogen toenemen. Hierdoor wordt de leencapaciteit van het bedrijf vergroot. 

Doel

Het primaire doel van participatie door medewerkers is niet de financiering van de onderneming, het ligt meer in het creëren van bijzondere arbeidsvoorwaarden. Toch bespreken wij de WNP als financieringsinstrument, omdat ze past in de huidige tijd. Medewerkers zijn onafhankelijk, bewust, meer ondernemingsgezind en vaak specialistisch opgeleid of ontwikkeld – allemaal ingrediënten die een werknemersparticipatie rechtvaardigen. De WNP is een financieel instrument met bredere werking dan financiering alleen.

Voorwaarden

Stabiliteit van het bedrijf is een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle, langdurige werknemersparticipatieregeling. Een onderneming met jaarlijks grote fluctuaties in omzet, kosten en resultaat is niet geschikt voor WNP. Verder moet het bedrijf niet té klein zijn. De ondergrens ligt indicatief bij 8 à 10 medewerkers en qua omzet omstreeks € 2 miljoen. Vervolgens is het belangrijk dat de onderneming reële groei realiseert. Groei van de onderneming leidt tot waardegroei van de aandelen, wat belangrijk is voor het rendement voor werknemersparticipatie. Een bedrijf dat gebaat is bij langdurige binding van het personeel (bijvoorbeeld fintechs, overige technologie, ICT, kennis dienstverleners) kan die binding op deze wijze bevorderen. Hoewel het fenomeen niet gebonden is aan het opleidingsniveau van de medewerkers, komt bij kleinere bedrijven WNP vooral voor in ondernemingen waar high professionals werkzaam zijn. 

Verschillende mogelijkheden

Er zijn verschillende mogelijkheden waarop (technisch) de werknemersparticipatie kan worden ingericht. Formuleer voorafgaand aan het proces van werknemersparticipatie zo nauwkeurig mogelijk welke doelen je nastreeft met de participatie. Dat helpt bij de vervolgkeuze: hoe ga ik het inrichten. Enkele mogelijkheden zijn:

1. Aandelen

Met aandelen verkrijgen werknemers werkelijk mede-eigendom van de onderneming, met dezelfde aandeelhoudersrechten en stemrecht. Voor MKB ondernemers is deze variant veelal een stap te ver.

2. Aandelenopties

Aandelenopties geven recht op de verkrijging van aandelen in de vennootschap. Interessant als “het verbinden van de medewerker” het doel is van de WNP. Wij behandelen in onze blogreeks de WNP vanuit financieringsoogpunt. Hieraan draagt de optie niet bij

3. Stemrechtloze aandelen

Het stemrechtloze aandeel is in Nederland in 2012 geïntroduceerd. Met stenrechtloze aandelen verkrijgt een medewerker economisch eigendom (recht op dividend en verkoopwinst), maar geen stemrecht. De stemrechtloze aandeelhouder mag wel deelnemen aan de aandeelhoudersvergadring, maar heeft daarin geen stemrecht.

4. Certificaten van aandelen

Certificaten van aandelen worden uitgegeven door een eigen StAK (Stichting Administratiekantoor). Medewerkers met certificaten (certificaathouders) hebben geen vergaderrecht en stemrecht, maar wel economisch recht (dividend en verkoopwinst). Voor de WNP is deze vorm uitermate geschikt. Het stemrecht van de betreffende aandelen ligt bij het bestuur van de Stak. In praktijk betekent dat meestal de ondernemer zelf.

In de theorie worden soms nog andere varianten vermeld, zoals SAR’s ( Stock Appreciation Rights, die recht geven op de waardevermeerdering van het bedrijf) en bonussen. Deze varianten zijn meer instrumenten voor beloning dan voor  financiering.

Het verdient aanbeveling in overleg met een gespecialiseerde adviseur de best passende vorm te kiezen. In ons volgende blog gaan wij in op de  motieven om te besluiten een WNP in te voeren en de kenmerken ervan.

Blijf op de hoogte

Volgende week bloggen we over de motieven voor en kenmerken van een werknemersparticipatie. Blijf op de hoogte en schrijf je  inje ontvangt dan elke week onze blog in je postbus.

Blog 56: Kasteelheer geneest van obesitas door eten Hema worst

By | Actualiteiten, Blog, Financieren, techniek en visie


In blog 53 schreven wij over financiële obesitas van bedrijven: het financieel overgewicht van bedrijven bestaat uit de overmaat aan vreemd vermogen, wat leidt tot (te) lage solvabiliteit. De zékere vaste lasten van financiering zijn dan hoog in relatie tot de onzekere inkomsten van een bedrijf. Eén van de risico’s, zie ook blog 55 van vorige week,  is dat de schuldeisers het roer overnemen. Investeerder Marcel Boekhoorn verloor “zijn” Hema aan schuldeisers, omdat Hema de verplichtingen niet kon nakomen. Niet leuk om in zo’n strijd de controle over jouw bedrijf te verliezen. Dat kan óók bij MKB bedrijven gebeuren… 
Maar zo’n dreiging kan ook een kans betekenen. Dinsdag 23 juni stond in De Financiële Telegraaf een artikel met de titel:

Kasteelheer doet ‘een Hemaatje’

In het kort de kern van het verhaal:

In 2018 neemt Haarlemse ondernemer Erik Kuiper-van den Berg evenementenlocatie Chateau Marquette over. De economie draait op volle toeren, de vooruitzichten zijn zonnig. Hij durft het aan om de overname grotendeels te financieren met geleend geld. Onverwacht is door de coronacrisis het bedrijf in zwaar weer beland. De ondernemer acteert pro actief. Om de schuldenlast te verminderen neemt hij zelf het initiatief om ruim een derde van zijn eigen aandelen te verkopen. Met de opbrengst verlaagt hij de schuld en dus de schuldenlast en vergroot hij het eigen vermogen en maakt direct zijn bedrijf weerbaarder voor de toekomst! Chapeau, ondernemen is óók dúrven veranderen en aanpassen aan nieuwe omstandigheden. Zoals de ondernemer het zelf zegt:

“Door mijn schuldeisers mede-eigenaar te maken, ben ik van de hoge rentelast af.”

 

Wie kan delen kan vermenigvuldigen

Gegeven de omstandigheden is dit een mooie oplossing. Zoals onze voorzitter Ronald Kleverlaan het verwoordt: “Eigenlijk is het de Hema-oplossing in het klein.” Een oplossing die navolging verdient. Ondernemers creëren extra (overlevings-) kansen. Een gezonde balans is een goede financiële basis voor de toekomst. Uiteindelijk geldt: wie kan delen kan vermenigvuldigen. Kleverlaan: “Het is een vorm van financiering die je steeds vaker gaat zien bij kleine bedrijven. In Groot-Brittannië gebeurt het veel, bijvoorbeeld dat buurtgenoten samen een lokale pub overnemen. Er is daar zelfs speciale wetgeving voor.” In Nederland is er geen specifieke wetgeving. Chateau Marquette bewijst dat dit voor haar geen belemmering is gebleken. Het eten van deze Hemaworst heeft deze onderneming voor dit moment genezen van haar overcreditering. 

Blijf op de hoogte

Elke week de non bancaire financiële ontwikkelingen, trends en toekomst via ons volgen? Schrijf je dan in voor onze blog en ontvang deze elke week in je postbus.

Vijf nieuwe Erkend MKB Financiers, markt non-bancair financieren blijft zich professionaliseren

By | Nieuws


Stichting MKB Financiering (SMF) maakt met trots bekend dat Svea Finans, NLInvesteert, Startgreen Capital, Voordegroei en FreelanceFactoring het keurmerk Erkend MKB Financier hebben ontvangen en zich officieel Erkend MKB Financier mogen noemen. Genoemde financiers zijn succesvol geaudit op basis van de Gedragscode MKB Financiers en voldoen aan de hoogste eisen voor passen en verantwoord financieren. Het verkrijgen van het keurmerk is belangrijk want deze wordt door financieel adviseurs, banken en overheid steeds vaker gezien als het kwaliteitskeurmerk voor het aanvragen van (co-) financiering.

Voorzitter SMF Ronald Kleverlaan: “In deze uitdagende tijden geeft het keurmerk Erkend MKB Financier vertrouwen en een mate van zekerheid aan ondernemers om zonder bank een goed advies en een passende financiering rond te krijgen. Ondernemers kunnen nu hiervoor ook terecht bij Svea Finans, NLInvesteert, Startgreen Capital, Voordegroei en FreelanceFactoring.”

 

Zestien non-bancaire financiers erkend

De nieuwe erkende financiers hebben zich gespecialiseerd in factoring en crowdfunding en maken nu deel uit van een selecte groep financiers. Sinds 1 juli 2019 zijn er door Stichting MKB Financiering in totaal zestien non-bancaire financiers erkend en de stichting verwacht dat het aantal financiers dit jaar zal groeien tot een lijst van twintig aanbieders met het predicaat keurmerk Erkend MKB Financier. De lijst met alle Erkende MKB Financiers is beschikbaar via https://www.stichtingmkbfinanciering.nl/keurmerk-erkend-mkb-financier/

Blog 55: HEel MAchtig, de risico’s van te veel schuld

By | Actualiteiten, Blog, Financieren, techniek en visie


Bedrijfsobesitas, zo noemden wij in blog 53 de situatie wanneer een bedrijf is volgestouwd met schulden. In onze recente blogs hebben wij veel aandacht besteed aan gezonde bedrijfsfinanciering. Met gezond bedoelen wij in dit verband dat de omvang van het vreemd vermogen binnen de perken gehouden moet worden. Waarom? Kijk naar de berichtgeving van afgelopen dagen rondom de Hema en het wordt duidelijk: veel schuld leidt tot héél veel macht bij de schuldeisers. In de situatie van de Hema is het eigendom van het bedrijf aan de aandeelhouder ontnomen. Een risico dat ook MKB ondernemers kunnen lopen.

Wat zijn de risico’s van (te) veel schuld?

Een overmaat aan schuld brengt verschillende risico’s met zich mee.

  • Vaste verplichtingen: schuld brengt verplichtingen aan rente en aflossingen met zich mee. Meer schuld betekent derhalve én meer rentelasten én meer aflossingsverplichtingen. Tegenover deze vaste  verplichtingen heeft een bedrijf onzekere inkomsten: inkomsten bij een bedrijf fluctueren en kunnen onverwacht (Corona) dalen. Geringere vaste verplichtingen betekenen dus minder risico. 
  • Oplopende rente: financiers vragen een hogere rente als een bedrijf (te) veel leent.
  • Voorwaarden worden strenger naarmate de schuld toeneemt en financiers vragen steeds meer en zekerheden
  • Per saldo heeft de ondernemer minder vrijheid van handelen, mist hij de middelen om kansen te pakken en wordt hij ‘dienaar van de financiers’. 

Het voorbeeld van Hema bevestigt dat je als ondernemer uiteindelijk de volledige controle over je bedrijf kunt verliezen. Je bent geen ondernemer geworden om te dansen naar de pijpen van de schuldeisers. Ondernemers hebben vaak een heilig geloof in hun idee, hun product, hun unieke propositie. Logisch dat hun focus meer ligt op het verwezenlijken van hun plannen dan op de randvoorwaarden van het ondernemen. Financiering is één van die randvoorwaarden. Maar, randvoorwaarden heten niet voor niets voorwaarden

Voorkomen is beter dan genezen

Om financiële obesitas te voorkomen is het belangrijk om over voldoende eigen vermogen in het bedrijf te beschikken. In voorgaande blogs hebben wij daaraan aandacht besteed. Maar je kan meer doen.

  • Werk planmatig: steeds meer ondernemers werken met jaarplannen en –prognoses. Het voordeel van een prognose is dat je op voorhand de financiële effecten van verschillende scenario’s kan beoordelen. Je kunt tijdig beslissen of, wanneer en hoeveel extra financiering in de komende periode nodig is.
  • Gebruik het plan door het jaar heen! Check periodiek of de realisatie in lijn ligt met de plannen en zo niet, beoordeel dan de afwijkingen en de daarmee samenhangende gevolgen voor de geldstroom in het bedrijf (en dus de financieringsbehoefte).
  • Klein bedrijf, toch een eigen CFO? Natuurlijk! Elke ondernemer zou zijn eigen deeltijd CFO moeten hebben. Dat klinkt zwaar, maar is eenvoudig. Werk samen met een (bij voorkeur externe, onafhankelijke) financieel deskundige waarmee je elke maand 2 uurtjes spart. Sommige ondernemers doen dit samen met hun accountant. In toenemende mate zie je ondernemers die hun eigen financieel adviseur of coach of sparringpartner hebben. Vaak een gespecialiseerde financieringsadviseur die alert is op risico’s én kansen. 

Wie bewust stuurt op gezonde financials kan HEel Makkelijk financiële obesitas voorkomen. Als je er verstandig mee omgaat krijg je van af en toe eens een stukje rookworst echt geen obesitas.

Blijf op de hoogte

Elke week de non bancaire financiële ontwikkelingen, trends en toekomst via ons volgen? Schrijf je dan in voor onze blog en ontvang deze elke week in je postbus.

 

Experimentele fase voorbij, één op de vijf mkb ondernemingen financiert non-bancair

By | Actualiteiten, Algemeen, Nieuws, Onderzoek, (markt-)ontwikkelingen, regelgeving

Uit de cijfers van het jaarlijkse onderzoek van Stichting MKB Financiering naar non-bancaire financiering binnen het mkb komt naar voren dat financiering zonder bank in Nederland de experimentele fase voorbij is en deze nu een serieuze positie in de mkb financieringsmarkt heeft ingenomen.

Ronald Kleverlaan, voorzitter Stichting MKB Financiering over het onderzoek:
“Een steeds groter deel van de Nederlandse ondernemers heeft in 2019 en de jaren daarvoor ervaring opgedaan met nieuwe aanbieders van mkb financiering. Eén op de vijf ondernemers wist deze nieuwe financiers te vinden die ook nu tijdens de corona crisis van toegevoegde waarde zijn.”

Non-bancaire financiering 2019 gegroeid met 26%

Met een groei van 26% ten opzichte van 2018 en met ruim € 2,7 miljard aan nieuwe verstrekkingen financiert één op de vijf mkb ondernemingen de activiteiten non-bancair. Verder valt uit de cijfers op dat het aantal verstrekte financieringen met 41% groeide naar 49.120. Vooral bij klein-zakelijke financieringen onder € 1 miljoen nam non-bancaire financiering sterk toe en blijkt het een duidelijke behoefte in te vullen in de markt.

Opvallende cijfers non-bancaire financiering 2019

• 49.120 non-bancaire financieringen (41% groei)
• Non-bancaire financiering gestegen naar € 2,7 miljard
• Aandeel non-bancair bij financieringen < € 1 miljoen gestegen naar 22%
• Vastgoed financiering meer dan verdubbeld in 2019
• Lease en factoring samen 74% van non-bancaire financiering

Trend en toekomst non-bancaire financiering

Het onderzoek blikt terug op 2019, voor de corona crisis. De corona crisis zal invloed hebben op de groei van de non-bancaire financieringsmarkt maar als de trend van toename van klein zakelijke financieringen de komende jaren doorzet, nemen de non-bancaire financiers de rol als grootste geldschieter rond 2023 over van de banken.

Download Onderzoek non-bancaire financiering 2019

Het volledige onderzoek met tabellen en grafieken per non-bancaire financieringsvorm is beschikbaar als pdf en te downloaden via https://www.stichtingmkbfinanciering.nl/contentfolder/uploads/2020/06/SMF_MKB_Onderzoek_Non_Bancaire_Financiering_2019.pdf

Blog 54: EVL35, voor beter vermogen

By | Blog, Financieren, techniek en visie

Gezond zijn, wie wil dat niet. Een belangrijke maatstaf voor een financieel gezond bedrijf is de solvabiliteit. Een onderneming met voldoende solvabiliteit

  • Kan financiële tegenslag incasseren
  • Heeft voldoende financiële basis voor continuïteit
  • Heeft leencapaciteit voor groei en innovatie

en is daardoor een economisch stabiele factor in haar omgeving. In blog 53 constateerden wij dat het merkwaardig is dat er geen eenvoudig toegankelijk product wordt aangeboden waarmee MKB bedrijven hun solvabiliteit kunnen verbeteren. Er is geen loket waar het MKB geld kan ophalen met de karaktereigenschappen van eigen vermogen. Wij ontvingen verschillende reacties en suggesties. Op basis daarvan presenteren wij in dit blog de Eigen Vermogens Lening, de EVL35.

Structureel een betere solvabiliteit met EVL35

De gedachte achter EVL35 is dat een solvabiliteit van 35% een gezonde basis is voor MKB ondernemingen. In zo’n situatie heeft een bedrijf voldoende reserve om tegenslagen te incasseren. De EVL35 dient te voldoen aan belangrijke kenmerken van het eigen vermogen én aan de wensen van MKB ondernemers, te weten:

  • Géén rente druk
  • Géén aflossingsdruk
  • Géén verandering van eigendom
  • Géén verandering van zeggenschap

Met zo’n product kan het Nederlands MKB structureel een betere solvabiliteit realiseren en kan de verslaving aan financieren (met alle risico’s) worden doorbroken. 

Kenmerken van de Eigen Vermogens Lening

Naar onze mening zou EVL35 er in grote lijnen als volgt uit kunnen zien:

Kenmerk Toelichting
1.

Achtergestelde converteerbare bulletlening zonder jaarlijkse aflossingsverplichting.

Na verstrekking dient de solvabiliteit 35% te zijn

Achtergesteld: dus risicodragend

Geen aflossing: dus geen belasting van de kasstroom 

2 Jaarlijkse vergoeding (rente of naar rato  resultaat) wordt bij hoofdsom bijgeschreven Bijschrijven: dus geen belasting kasstroom plus verdere versterking risicodragend vermogen.
3 Aflossing bullet na vooraf afgesproken looptijd (tussen 2 en 7 jaar) De looptijd is afgestemd op de periode die is dat het bedrijf naar verwachting nodig heeft om zelf voldoende eigen vermogen op te bouwen. Bulletmoment is herijkingsmoment.
4

Bulletmoment: 3 mogelijkheden:

  • Volledige aflossing lening+rendement
  • Volledige (straf-) conversie in AK
  • Tussenvorm: gedeeltelijke aflossing, gedeeltelijke conversie e/o regulier aflossingsschema
  • Doel is bereikt, bedrijf heeft zelfstandige gezonde balans
  • Als zelfstandige opbouw solvabiliteit na afgesproken periode niet is gerealiseerd treedt door conversie de verstrekker van EVL35 toe als aandeelhouder
  • Er is blijkbaar  meer tijd nodig voor zelfstandige financiële gezondheid, perspectief is goed
5

Specifieke voorwaarde:

Gedurende looptijd geen dividend naar aandeelhouders of (bij EZ en VoF) beheersing privé opname

Uiteindelijk moet de ondernemer zélf voldoende solvabiliteit opbouwen
6

Rentetypen EVL35

  • Vaste hoge rente 
  • Naar rato winst
Rendementseis op niveau risicodragend vermogen. Hierin  wordt het risicodragende karakter verdisconteerd. Jaarlijks bijschrijven.
7

Moment waarop conversierecht kan worden uitgeoefend:

  • Op bulletmoment
  • Tussentijds als de situatie ontstaat dat het eigen vermogen van de onderneming zónder EVL35 negatief is geworden
De conversie is een strafconversie, omdat het bedrijf niet op eigen kracht voldoende eigen vermogen heeft opgebouwd.

Goed voor ondernemers, financiers en medewerkers

EVL35 is in beginsel toepasbaar op elk type bedrijf en elke bedrijfsomvang. Het is een vaccin tegen financiële bedrijfsobesitas (overcreditering) en komt daardoor ten goede aan alle betrokkenen:

  • Ondernemer: krijgt zéér ruim de tijd om zelfstandig een voldoende vermogensbuffer op te bouwen
  • Onderneming: van meet af aan meer continuïteitsbasis en meer leencapaciteit
  • Financiers: minder risico omdat bedrijf minder zwaar is gefinancierd
  • Medewerkers: werkgelegenheid veiliger door beter continuïteit

Wie gaat de EVL35 aanbieden?

Wij nodigen financiers en financiële adviseurs uit met elkaar en met ons de discussie aan te gaan over EVL35 en de vraag wie EVL35 kan c.q. wil aanbieden. Kan het als een nieuw product van  bestaande financiers? Nieuwe aanbieders? Een loket van de overheid c.q. RVO? Speciale fondsen? En daarbij speelt ook de vraag of EVL35 kan worden ondersteund door bijvoorbeeld een overheidsgarantie, zoals indertijd bij de Garantieregeling Particuliere Participatiemaatschappijen. Dankzij een 50% hoofdsomgarantie van de overheid was die regeling uitermate succesvol en heeft deze de basis gelegd voor de huidige MKB equitymarkt in Nederland. EVL35 kan zo een eerste aanzet zijn om de financiering van MKB in Nederland beter toegankelijk en structureel gezonder te maken. 

Wij denken dat het mogelijk is. Wat vind jij? Stuur je feedback naar info@stichtingmkbfinanciering.nl. We zijn benieuwd!

Blijf op de hoogte

Elke week de non bancaire financiële ontwikkelingen, trends en toekomst via ons volgen? Schrijf je dan in voor onze blog en ontvang deze elke week in je postbus.

Red de groei en diversiteit van de financieringsmarkt – Open brief aan staatssecretaris Economische Zaken en Klimaat en minister van Financiën

By | Actualiteiten, Corona, Nieuws, Onderzoek, (markt-)ontwikkelingen, regelgeving

De overheid heeft in de Corona crisis snel maatregelen doorgevoerd om de financiering van het mkb op peil te houden. Het is goed dat de overheid deze rol zo snel op zich heeft genomen. Ondersteuning was nodig omdat veel mkb ondernemers in acute liquiditeitsproblemen terecht zijn gekomen en reguliere financiers beperkte ruimte hadden om te financieren. De overheid was en is in deze omstandigheden de partij die hier hulp moet bieden om grotere problemen te voorkomen. De overheid zou echter ook oog moeten houden op eerlijke marktcondities. Door deze maatregelen is er onbedoeld een ongelijk speelveld ontstaan, wat zo snel mogelijk hersteld moet worden.

Bij het vormgeven van de ondersteuning  is in eerste instantie teruggegrepen naar bestaande en oudere  maatregelen die gebaseerd zijn op het traditionele bancaire financieren van voor of vlak na 2008. Dit was in de eerste corona crisisfase begrijpelijk. Deze bestaande maatregelen zijn juridisch al uitgewerkt en dus makkelijk en snel uit te breiden en in te voeren.  

Steunmaatregelen sluiten niet aan bij het nieuwe, non-bancair financieren

Nu we enige tijd verder zijn kunnen we echter constateren dat ook de daarna getroffen maatregelen vooral aansluiten bij het oude financieren en er geen maatregelen komen die beter aansluiten bij, of beter toegankelijk zijn voor de nieuwere vormen van financiering. Voor een groot deel van deze nieuwe financiers zijn de huidige ondersteunende maatregelen van de overheid minder goed of helemaal niet toepasbaar. Zij hebben andere businessmodellen en vergunningen die niet passen in het juridisch keurslijf van de oude regelingen, terwijl het wel zeer professionele mkb financiers zijn die een belangrijke rol spelen in het mkb financieringslandschap. Door deze structuur kunnen zij geen beroep doen op de overheidsmaatregelen om hun financiële dienstverlening gaande te houden, waardoor de vernieuwing in de sector stil komt te liggen.

Innovatiegolf financieringsmarkt na financiële crisis 2008

Na de financiële crisis in 2008 is er een innovatiegolf ontstaan in de financieringsmarkt. Naast de banken zijn nieuwe financiers ontstaan die nieuwe producten aanbieden. Dat doen ze vaak met Fintech oplossingen om risico’s beter in te kunnen schatten en de informatiestromen te managen. Gezien het gerealiseerde volume en de lage defaults lukt dit op een effectieve manier. Deze financiers hebben nu een eigen plek in de markt waar zij zich expliciet richten op het bedienen van een specifieke groep mkb ondernemers. 

Meer financieringskeuze en betere financieringsmarkt voor het mkb

De combinatie van deze producten met de traditionele bankfinanciering maakt het voor mkb ondernemers mogelijk om een financieringsmix te realiseren die beter past bij de eigenschappen van hun bedrijf. Deze eigenschappen zijn een combinatie van de investeringsbehoefte, de gerealiseerde cashflow en de fluctuatie in de omzetresultaten van een bedrijf en kunnen voor ieder bedrijf anders zijn. Er is geen ‘one size fits all’. Het resultaat is hierdoor een financiering die beter past bij de groei ambities van de ondernemer, waardoor de financiering de innovatie en groei ondersteund in plaats van dat een ondernemer zich aan het keurslijf van een specifieke financieringsvorm moet aanpassen.

Kortom, sinds 2008 is er veel gewonnen op het terrein van financieren. De marktmacht van een paar partijen die de markt beheersten, de banken, is afgenomen en er is meer keuze voor de ondernemer. Onder andere ondernemers in de retail en horeca zijn hier mee geholpen. Banken kunnen deze sector lastig financieren. Een aantal nieuwe financiers hebben hier expertise opgebouwd en kunnen bij uitstek deze markt beoordelen en goed bedienen met passende financiering.

Breder mkb financieringslandschap samen met overheid volop in ontwikkeling

De overheid is direct betrokken geweest bij het ontwikkelen van deze nieuwe financieringsmarkt en heeft daarbij moeten laveren tussen het creëren van ruimte voor innovatie en het garanderen van de betrouwbaarheid van financiering en financiers voor mkb ondernemers en consumenten. Dit was niet altijd eenvoudig maar tot nu toe wel succesvol. Zo heeft de overheid bijvoorbeeld expliciet ruimte gegeven voor financiële innovatie binnen de bestaand wet en regelgeving, door tijdelijk te werken met ontheffingen voor het bemiddelen in opvorderbare gelden. Hierdoor hebben nieuwe financiers, zelf ook ondernemers, voor eigen rekening en risico nieuwe businessmodellen op kunnen zetten en nieuwe producten kunnen aanbieden, zoals online (American) factoring, crowdfunding, mkb beurzen en direct-lending platformen. De markt is nog in ontwikkeling en moet nog verder groeien en professionaliseren, maar de eerste stappen zijn gezet. In 2019 zijn al 50.000 ondernemers deels of geheel gefinancierd via deze nieuwe financiers.

Om de markttransparantie en professionaliteit verder te bevorderen is samen met een aantal van deze nieuwe marktpartijen, ondernemersnetwerken en het Ministerie van EZK in 2018 de Stichting MKB Financiering opgericht. De stichting richt zich op het verbeteren van de toegang tot financiering voor mkb ondernemers. Dit doet zij onder andere door het bevorderen van transparantie, en het formuleren en vastleggen van eisen voor gedrag van financiers en adviseurs in deze markt middels het professionaliseren van de mkb financiers door het uitvoeren van audits.

Nieuwe financiers niet ingeschakeld bij steunmaatregelen

Des te vreemder is het dat door diezelfde overheid, bij het inzetten en ontwikkelen van ondersteunende maatregelen geen rekening wordt gehouden met het passend zijn van die maatregelen voor nieuwe financiers. Met hun producten bieden deze financiers mogelijkheden voor ondernemers die traditionele financiers niet kunnen of willen bieden. Doelgroepen zoals ondernemers die een lening zoeken tot €250.000, of familiebedrijven zonder kredietrelatie met een bank, werden tot voor deze corona crisis zo goed als geheel door de nieuwe financiers en hun producten bediend. Bij het opzetten van steunmaatregelen voor deze groepen is echter geen aansluiting gezocht bij deze aanbieders, maar is teruggegrepen op banken en ROM’s. Deze partijen hebben het apparaat en de expertise niet om deze doelgroep structureel op lange termijn te kunnen bedienen en moeten dit tijdelijk opbouwen. De partijen die dit apparaat en de expertise wel hebben staan nu helaas langs de kant.

Ontwikkelingen financieringsmarkt stilgezet

Deze beleidsmatige route beperkt de keuze van het mkb op dit moment en zet de vernieuwingen en verbreding van de mkb financieringsmarkt stil. De nieuwe financiers kunnen immers hun producten nu minder aanbieden, onder andere doordat hun eigen funding niet op dezelfde voorwaarden toegankelijk is als die van de banken. En zij geen toegang hebben tot garanties  of in sommige gevallen alleen tot garanties die niet passen bij hun bedrijfsmodel. Verdere groei van deze sector wordt hierdoor beperkt. Verdere groei is wel nodig om alle mkb ondernemers toegang te geven tot een betere financieringsmix en marktverhoudingen te verbeteren. Mogelijk betekent de huidige manier van ondersteunen door de overheid dus feitelijk een een stap terug in de tijd voor alle marktpartijen.

Daarnaast zou meer aandacht voor het verkrijgen van eigen vermogen door mkb ondernemers veel toegevoegde waarde hebben. Het huidig instrumentarium is vooral gericht op vreemd vermogen. De nieuwe indeling van de vermogensrendementsheffing die in feite een kostenpost betekent op investeren in het mkb door particulieren is  ook een stap in de verkeerde richting.

Creëer toegang en instrument voor non-bancaire financiers

Tijdens het kamerdebat afgelopen week werd de COL-regeling verder uitgebreid. Dit is een nieuwe mogelijkheid om de non-bancaire financiers te betrekken. Een eerste stap wat de overheid kan doen is deze kans gebruiken om de groei en diversiteit in de financieringsmarkt beschikbaar te houden door de nieuwe financiers te betrekken bij deze regeling. Creëer daarnaast een instrument dat de nieuwe financiers ook toegang geeft tot aanvullend kapitaal en garantieregelingen zodat ook zij hun klanten, de mkb ondernemers, kunnen blijven bedienen. 

Het bestuur van de Stichting MKB Financiering
Ronald Kleverlaan
Jaap Koelewijn
Georgie Friederichs

 

Uitkomsten enquête Financieringsadviseurs corona maatregelen

By | Actualiteiten, Corona, Nieuws, Onderzoek, (markt-)ontwikkelingen, regelgeving

Meer dan 50 financieringsadviseurs hebben gereageerd op de enquête van Stichting MKB Financiering. Doel was om beter inzicht te krijgen in de huidige corona maatregelen en oplossingen en in toekomstige financieringsbehoeften van het midden- en kleinbedrijf. Lees verder voor de highlights en de uitkomsten, deze zijn ook als pdf te downloaden.

Financieringsadviseurs schakelen bijna even vaak banken als non-bancaire financiers in

Financieringsadviseurs doen naast financieringen veelal ook begeleiding met betrekking tot de overheidsregelingen. Het blijkt dat de huidige overheidsmaatregelen positief worden gewaardeerd. Opvallend is dat financieringsadviseurs in nagenoeg gelijke mate banken als non-bancaire financiers inschakelen. Non-bancaire financiers worden echter als sneller, meer risicobereid en beter bereikbaar ervaren.

Sterke groei van financieringsaanvragen en naar eigen vermogen verwacht

75% van de financieringsadviseurs verwacht een toename van het aantal financieringsaanvragen. En meer dan 80% van de financieringsadviseurs verwacht dat er behoefte ontstaat aan eigen vermogen versterkende oplossingen. Tenslotte worden ook de financieringsadviseurs geraakt door Corona. Opvallend want juist in deze tijd ontstaat behoefte aan liquiditeit en begeleiding.  

Uitkomsten enquête Financieringsadviseurs

Keurmerk Erkend Financieringsadviseur MKB

Eind 2019 is gestart met het opzetten van een keurmerk voor financieringsadviseurs. Stichting MKB Financiering werkt hierbij samen met een kopgroep bestaande uit financieringsadviseurs (formules) en opleiders die zowel financieel als inhoudelijk bijdragen. Doel is te komen tot een keurmerk en beroepsgroep van financieringsadviseurs om daarmee de toegankelijkheid tot en de kwaliteit van financieringsadvies te verhogen ten behoeve van ondernemers.

Voor meer informatie over het keurmerk Erkend Financieringsadviseur MKB klik je hier.

 

Blog 53: Bedrijfsobesitas, wat doe je eraan?

By | Blog, Financieren, techniek en visie

In de afgelopen halve eeuw is de toename van de welvaart samengegaan met de toename van het lichaamsgewicht van mensen. Inmiddels heeft in Nederland 50,2% (!) van de mensen overgewicht. 15 % heeft ernstig overgewicht, obesitas.

Financieel overgewicht door vreemd vermogen

In het Nederlandse MKB is het niet anders. Het financieel overgewicht van bedrijven vertaalt zich in een overmaat aan vreemd vermogen. Een overmaat aan vreemd vermogen leidt tot een (te) lage solvabiliteit. Is de solvabiliteit minder dan 35% dan is er sprake van ‘overgewicht aan financiering’”, is de solvabiliteit minder dan 25% dan is er sprake van financiële obesitas. Lager dan 15% is levensbedreigende financiële obesitas. Ondernemingen met een onvoldoende solvabiliteit zouden hun prioriteit bij vermogensverbetering moeten leggen, níet bij investeren in combinatie met meer financieren. Maar waar kunnen zij terecht? Op de keper beschouwd: nergens.

Geen financiële producten voor verbetering solvabiliteit

In de huidige markt worden géén financiële producten aangeboden waarmee een (kleine) MKB onderneming zijn solvabiliteit kan verbeteren. In blog 52 zijn de instrumenten genoemd waarmee MKB ondernemers de solvabiliteit kunnen verbeteren: 

  • Winstinhouding: klopt, maar dan moet je wel winst maken en misschien járen sparen
  • Balansverkorting: helpt procentueel wel, maar levert geen eigen vermogensgroei op
  • Inbreng extra kapitaal door ondernemer: daar moet je privé dan wel over beschikken
  • Inbreng kapitaal door derden/investeerders: waar vindt “de bakker op de hoek” een investeerder?
  • Werknemersparticipatie: het bindt wel personeel, maar de (te verwachten) verbetering van het eigen vermogen is beperkt.

Conclusie 

Solvabiliteitsverbetering is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Weer een gelijkenis met  overgewicht…

Probleem niet nieuw

Het probleem van te lage solvabiliteit is niet nieuw. In het verleden zijn er verschillende initiatieven en door de overheid geïnitieerde en gesteunde maatregelen geweest. Zo heeft de “Garantieregeling Particuliere Participatie Maatschappijen” uit 1981 tot het ontstaan van veel participatiemaatschappijen geleid. Maatschappijen die voornamelijk de focus hebben op het grotere MKB. In dezelfde periode werd via de toenmalige NIB gedurende een beperkte tijd een ander risicodragend product aangeboden (Kapitaal Krediet). 

Wel aandacht voor start ups en scale ups

De later geïntroduceerde ‘Tante Agaathlening’ (afgeschaft in 2011) was een succesvol (fiscaal) instrument voor kleine ondernemingen. Inmiddels wordt er in de politiek gesproken over een revitalisering van deze regeling in het kader van de discussie over durfkapitaal. De gedachte is dat een nieuwe durfkapitaalregeling de groei van ondernemingen in de beginfase zou kunnen bevorderen. Interessant, maar véél belangrijker is een instrument voor de honderden duizenden bestaande, soms lang gevestigde, bedrijven die onvoldoende gekapitaliseerd zijn. De laatste jaren gaat alle aandacht uit naar start ups en scale ups, dat is hip. Bestaande MKB bedrijven zijn de basis van onze economie, maar zij worden niet in staat gesteld op eenvoudige wijze een gezonde vermogensverhouding te realiseren. Dat is een lacune in het financiële productenassortiment. 

Uitnodiging, wie komt er met een instrument?

Wij nodigen iedereen, ondernemers, adviseurs, politiek, wetenschappers, commerciële marktpartijen, uit om daar eens de gedachten over te laten gaan. Een eenvoudig instrument waarmee het MKB in staat wordt gesteld

  • haar solvabiliteit te verbeteren
  • de basis voor continuïteit te vergroten
  • de leencapaciteit uit te breiden

En daardoor in staat is

  • meer te investeren
  • meer werkgelegenheid te behouden
  • sneller te groeien
  • meer innovatie te realiseren

Wij denken dat het mogelijk is. Wat vind jij? Stuur je feedback, zienswijze, oplossing, instrument of product om de solvabiliteit van het MKB te verbeteren naar info@stichtingmkbfinanciering.nl. We zijn benieuwd!

Blijf op de hoogte

Elke week de non bancaire financiële ontwikkelingen, trends en toekomst via ons volgen? Schrijf je dan in voor onze blog en ontvang deze elke week in je postbus.