De grote (banken-)crisis van van 2008-2013 heeft geleid tot veel nieuwe regelgeving, een steeds verder verscherpt kredietacceptatiebeleid van banken en vervolgens tot de definitieve doorbraak van het non- bancair financieren. Inmiddels zijn er veel nieuwe non-bancaire financiers. Ondernemers met financieringsbehoefte hebben nu een ruime keuze uit het brede aanbod van financiers. Het grote aanbod heeft geleid tot nieuw financieringsgedrag. De ondernemer voelt zich niet meer gebonden aan (alleen) zijn huisbankier. Een onderneming kan zijn financieringsbehoefte invullen via meerdere kanalen tegelijkertijd. Dit is het  zogeheten stapelenHet bewust combineren van verschillende geldverstrekkers binnen één financieringsronde. Meer van financieringen, dat als volgt wordt gedefinieerd: 

Het oplossen van een financieringsvraag door het tegelijkertijd gebruik maken meerdere financiers.

Er is dus altijd sprake van meerdere financiers tegelijkertijd. De combinatie bestaat uit twee of meer partijen uit het financieringsaanbod van banken, informal investors, crowdfundingCrowdfunding is een financieringswijze waarbij gebruik wordt gemaakt van publieke financiering van een project of onderneming. Investeerders/beleggers kunnen inschrijven op financieringsverzoeken die op het internet via een crowdfundingplatform worden gepubliceerd. De inleg per persoon kan vanaf relatief kleine bedragen, waardoor de groep van investeerders/beleggers die de vereiste financiering bijeenbrengt groot kan zijn. Meer, direct lendingSchuld die niet openbaar wordt uitgegeven zoals bij crowdfunding of een beurs. In het kader van het nieuwe financieren worden met direct lending de (veelal internet-) aanbieders aangeduid die zelf over voldoende middelen beschikken om financiering aan MKB te verstrekken. De middelen waarover zij beschikken zijn afkomstig van grotere investeerders, banken of institutionele beleggers. Meer, leasingLeasing is een van de vormen van objectfinanciering. De financier financiert specifieke vaste activa. De meest bekende en geaccepteerde vorm van leasing is autolease, maar ook andere activa zijn te leasen: productieapparatuur, magazijninrichting, kantoorinventaris en computers. Sinds de economische crisis heeft leasing aan populariteit gewonnen.  Er zijn twee hoofdvormen Financial lease – Dit is juridisch een zuivere leenvorm, net als een lening bij een bank of crowdfundingplatform. Het is een annuïteitenlening gekoppeld aan een specifiek object. In de looptijd van het contract wordt de lening volledig afgelost.
Operational lease – Dit is juridisch niet een leenvorm, maar een vorm van huur. Gedurende de looptijd van het contract huur je het object tegen de overeengekomen leaseprijs. Aan het einde van de looptijd word je in de gelegenheid gesteld het object te kopen tegen een restwaarde van 5 à 10%. Operational lease biedt extra mogelijkheden, want binnen deze vorm van leasing bestaat de mogelijkheid om aanvullende diensten mee te leasen: verzekering, onderhoud en dergelijk.
Meer, kredietunies, factoringFactoring is debiteurenfinanciering: de onderneming verkoopt of draagt zijn debiteuren over aan een factormaatschappij. De factormaatschappij betaalt goedgekeurde vorderingen onmiddellijk uit. De onderneming beschikt hierdoor direct over het geld en hoeft niet te wachten totdat de klanten de facturen hebben betaald. Meer, ketenfinancieringVerzamelnaam van allerlei financieringsvormen tussen bedrijven in de keten onderling, met als doel de onderlinge financieringsruimte te vergroten. Ketenfinanciering is onderdeel van supply chain management. Meer, microfinanciering, MKB BeursVia een MKB beurs kunnen bedrijven vanaf € 1 miljoen aandelen en obligatieleningen uitgeven. Een MKB beurs biedt de faciliteiten om de aandelen en obligaties te verhandelen. Kopers en verkopers kunnen via de handelsfaciliteit die de beurs biedt hun waardepapieren aan elkaar aanbieden. Meer, of investeringsmaatschappijen. Het aanbod bestaat uit brede, algemene financiers, en gespecialiseerde aanbieders. Specialisten onderscheiden zich op verschillend vlak, bijvoorbeeld:

• Doelgroep (bijv. horeca, bakkerijen)
• Investeringsdoel (vastgoed, debiteuren, rollend materieel)
• Looptijd van de financiering (kort/lang)
• Financieringsmaximum
• Financiering mét of juist zónder zekerhedenTegenover een financiering kan een schuldenaar zekerheden verstrekken aan de schuldeiser om diens risico te beperken in geval hij de verplichtingen uit hoofde van de financiering niet meer kan nakomen. Een recht van zekerheid verschaft de houder er van het recht om het betreffende zekerheidsgoed uit te winnen. Bekend voorbeeld is hypotheekrecht op onroerend goed. In bedrijfsfinanciering worden ook andere activa door middel van pandrecht overgedragen. Voorbeelden zijn verpanding van inventaris, rollend materieel, voorraden en debiteuren. Meer
• Riskappetite (acceptatiebeleid)

Veel verschillende combinaties zijn mogelijk. Het stapelen van financieringen vergt een zorgvuldige voorbereiding en afstemming. De vraag is dan: waarom zou je stapelen. Het stapelen kent een aantal kenmerken, voordelen:

• Risicospreiding: door de financiering te verdelen over meerdere financiers spreidt een bedrijf haar risico. 
• Combinaties: stapelen biedt meer mogelijkheden, bijvoorbeeld de combinatie van risicodragend vermogenDe vermogensbestanddelen binnen een onderneming die permanent en semipermanent ter beschikking zijn gesteld. Een voorbeeld van permanent vermogen is eigen vermogen, een voorbeeld van semi permanent vermogen is de achtergestelde lening. In geval van betalingsproblemen of faillissement komen de verstrekkers van het risicodragend vermogen als laatste aan de beurt om te worden terugbetaald. Zij dragen zo het risico van de onderneming. Meer van een informal investorZie business angel Meer, een 5 jarige lening van een crowdfunding platform en een flexibele werkkapitaalfinanciering van een factormaatschappij 
• Slaagkans: grotere kans op het verkrijgen van financiering, omdat per geldverstrekker het leenbedrag geringer. Dan is een financier eerder bereid geld te verstrekken.
• Hogere financiering: door bijvoorbeeld het aantrekken van een achtergestelde leningBij een achtergestelde lening zijn de rechten van de schuldeiser (in het geval van faillissement van de  schuldenaar) achtergesteld ten opzichte van de andere schuldeisers. De schuldeiser komt in een faillissement in de volgorde van schuldeisers ná de concurrente (‘gewone’) schuldeisers zoals de werknemers en de banken. Vaak eist een bank dat tijdens de looptijd ook de rentebetaling wordt achtergesteld of zelfs volledig wordt uitgesteld totdat de banklening is afgelost. Meer bij een informal investor kan de huisbankier van een bedrijf bereid zijn extra financiering ter beschikking te stellen.

Wat zijn de nadelen van stapelen?

• Stapelen vraagt om kennis van alle verschillende financieringsvormen.  Er is verschil in bijvoorbeeld risico, zekerheden, doorlooptijden, eisen en voorwaarden. Dat kan een stapelfinanciering complex maken
• De financieringsafspraken bij verschillende financiers kunnen conflicteren met elkaar.
• De verdeling van zekerheden vraagt extra aandacht

Gelukkig zijn in Nederland een toenemend aantal gespecialiseerde adviseurs actief op het terrein van ondernemingsfinanciering. Recent is het Keurmerk Erkend Financieringsadvies MKB geïntroduceerd. Erkende financieringsadviseurs zijn specialisten met brede kennis van de vele mogelijkheden om financiering te verkrijgen bij zowel banken als bij non bancaire financiers.  

In het verleden was de huisbankier voor een onderneming zijn vaste adviseur en leverancier van financiering. De rol van de huisbankier is bij het MKB sterk veranderd. Inmiddels is een bank slechts één van de mogelijke leveranciers van financiering.  Bij een gezonde inkoop hoort het vergelijken van de mogelijkheden van meerdere aanbieders. Bij het inkopen van financiering is dat niet anders. 

In de volgende blogs gaan wij nader in op de strategie en het proces van gestapeld financieren.